موسیقی کار و نیمه خوانی بوشهری :

موسیقی کار :

 موسیقی کار: موسیقی ای است که در فعالیتهای مختلف کاری و معیشتی خوانده و اجرا می شود.

از انواع این نوع موسیقی می توان به آوازهای مختلفی که هنگام کشاورزی خوانده می شود

و نیز ترانه ها و آواهای ویژه دوشیدن گاو و راندن شتر و احشام که اغلب به همراهی “نی چوپانی” خوانده می شود اشاره نمود.

آوازهای ” ساروج کوبی”  یا نغماتی که بنّا هنگام بالا بردن ساختمان می خواند و نیز نغمه هایی که هنگام ساختن لنج (کشتی) خوانده می شود هم از آن دسته است.

” نی مه خوانی”  یا نیمه خوانی :

آوازها و نغماتی که  جاشوان و کرگران در هنگام کار بر روی لنج و دریا  و در زمان تخلیه لنج ها و قایق ها خوانده می شود

از مهمترین و متنوع ترین بخش موسیقی کار در نواحی ساحلی بوشهر محسوب می گردد. به این نغمه ها “نِیمه” می گویند.

آوازهای دریایی، جهت سرگرمی و نیز رفع خستگی و ایجاد هماهنگی در کارهای گروهی خوانده می شوند. 

نحوه خواندن نیمه: به این صورت است که یک نفر به نام سرخوان بیت یا واژه هایی را ادا می کند و دیگر افراد

(مانند کارگران ) با ترجیع بندی که معمولا معنای خاصی ندارد (مانند :هله مالی ، هله ) پاسخ او را می دهند

ثبت در آثار فهرست ملی ایران:

این میراث گران بهای بوشهر در حال حاضر مانند دیگر آثار زیبای موسیقی و قدیم بوشهر بنا به تغییر شرایط زندگی و کار  در حال فراموشی است.

اما برای حفظ و احیای این میراث تلاش هایی صورت گرفته از جمله ثبت در فهرست ملی ایران .

مضمون نیمه ها:  معمولا از اسلام آیات و احادیث و ادعیه می باشد . ریشه بسیاری از انواع مختلف موسیقی بوشهر،

مانند یزله خوانی را در نیمه ها می توان یافت.

انوع نیمه خوانی

انواع نیمه خوانی : از انواع نیمه خوانی می توان به :

پاروزنی (نیمه خوانی میداف )

نیمه خوانی بادبان کشی (نیمه خوانی شراع )

نیمه خوانی لنگرکشی یا گرگورکشی

نیمه خوانی راهی کردن لنج به دریا (نیمه خوانی اوشار )

نیمه خوانی فلک ناز

نیمه خوانی دوسه

نیمه خوانی دم

اشاره کرد . نیمه خوانی فلک ناز ارتباط مستقیمی با داستان فلک ناز و خورشید آفرین که از داستان های عامیانه عشقی فارسی است دارد .

و درآن شخصیت اصلی داستان یعنی  فلک ناز سفر دریایی هم دارد.

عقد بستن خورشید آفرین و فلک ناز      چه (چو) روز دیگر آمد شمس زرین

جهان را بست از نور خود آیین              برون آمد ز پــــرده آن پـــــری رخ

نیمه خوانی در بوشهر معمولا بدون ساز هستند که ولی در گذشته همراه با دمام و دایره بوده است.

نیمه خوانی بر اساس بداهه نوازی می باشد و زبان مورد استفاده در آن فارسی محلی می باشد ،گرچه زبان و لهجه عربی و  یا هندی و آفریقایی نیز در این موسیقی به چشم می خورد.

اشعار نیمه خوانی  در قالب های  یزله قرار می گیرند و بیشتر در مورد مدد جویی از عالم ماوراء می باشد .

ریتم نیمه گاه  تند ، گاه کند ، متناسب با کاربرد آن استفاده می شود .

در زیر نمونه ای از شعر نیمه خوانی را می خوانید :

شاهان بارم شاهان بارم تو جهاز خالی – هله، هله مالی هله، هله مالی

تیفون لیمرن و دوباره مهمون ساری – هله، هله مالی هله، هله مالی

دریا واری واوید از موج شمالی – هله، هله مالی هله، هله مالی

اینجا نه جبرین نه جُفرن و نه جلالی – هله، هله مالی هله، هله مالی

اینجا پوزی مُطافن بمبکی خال خالی – هله، هله مالی هله، هله مالی

اینجا که مرد میخوا غوص بکنه تو موجا – هله، هله مالی هله، هله مالی

لنگر بکش بالا بلند بوگو – هله مالی هله، هله مالی هله، هله مالی

توضیحات: تیفون= توفان؛ جهاز = لنج صیادی؛ جبری، جُفره و جلالی = نام محلات قدیمی در بوشهر؛ پوزی مطاف = دهنه آبراه جزیره مطاف که کم‌عمق و پرموج است؛ بمبکی خال خالی = کوسه‌های خالدار – غوص کردن = شنا کردن.

در زیر می توانید مطلب مرتبط را بخوانید گونه های موسیقی در بوشهر و موسیقی جشن